Công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách, pháp luật về lao động, về tổ chức công đoàn trong CNVC-LĐ và người sử dụng lao động thuộc các thành phần kinh tế, nhất là ở khu vực kinh tế ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài được các cấp công đoàn coi trọng.

Các hoạt động tuyên truyền, giáo dục đã phát huy truyền thống cách mạng của giai cấp công nhân, khơi dậy lòng tự hào dân tộc, nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng của CNVC-LĐ từ cơ sở, kịp thời phản ánh, kiến nghị với Đảng, Nhà nước nghiên cứu, giải quyết, đồng thời làm cho CNVC-LĐ và người sử dụng lao động thực hiện tốt hơn chính sách, pháp luật và nhận thức rõ hơn về tổ chức Công đoàn.

Tổng Liên đoàn LĐVN đã phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện chương trình nâng cao trình độ học vấn, kỹ năng nghề nghiệp trong CNVC-LĐ. Công đoàn đã phối hợp với các ngành chức năng, người sử dụng lao động tổ chức phong trào tự học, thi thợ giỏi, mở lớp học bổ túc văn hoá, học nghề, học ngoại ngữ, tin học, thi nâng bậc hàng năm cho hàng trăm ngàn công nhân, lao động. Các cấp công đoàn đã có nhiều cố gắng trong việc đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền trong nữ CNVC-LĐ, góp phần nâng cao nhận thức cho hàng triệu nữ CNVC-LĐ về chính sách, pháp luật, bình đẳng giới, dân số - kế hoạch hoá gia đình, chăm sóc, bảo vệ bà mẹ và trẻ em, xây dựng chuẩn mực người phụ nữ Việt Nam thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, xây dựng gia đình “no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc”.

Hoạt động của các tờ báo, tạp chí, bản tin, nhà xuất bản của công đoàn, chương trình truyền hình và phát thanh “Lao động và Công đoàn”, thực sự là công cụ hữu hiệu để truyền tải đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến CNVC-LĐ. Báo chí của công đoàn đã có nhiều cố gắng tổ chức trao đổi kinh nghiệm hoạt động công đoàn, giải đáp pháp luật; kinh nghiệm giải quyết tranh chấp lao động… đồng thời phát hiện, điều tra đưa ra công luận nhiều vụ, việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, khởi xướng và thực hiện có hiệu quả các chương trình tình nghĩa, nhân đạo, từ thiện, biểu dương cán bộ, CNVC-LĐ và doanh nhân điển hình tiên tiến… được Đảng, Nhà nước, doanh nghiệp, CNVC-LĐ, đoàn viên công đoàn và dư luận xã hội đánh giá cao.

Các phong trào “Xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở” và cuộc vận động “Xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh công nghiệp”, các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao và các cuộc vận động phòng chống HIV/AIDS, các tệ nạn xã hội đã góp phần vào việc chăm lo đời sống văn hoá, tinh thần cho người lao động, giữ gìn trật tự an toàn xã hội.

Bằng nhiều hình thức: Hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến trực tiếp cán bộ công đoàn, CNVC-LĐ và điều tra xã hội học… các cấp công đoàn đã chủ động, tích cực tham gia xây dựng, hướng dẫn thực hiện hàng trăm dự án luật, pháp lệnh, nghị định, các văn bản về chế độ, chính sách có liên quan trực tiếp đến CNVC-LĐ và công đoàn.

Công đoàn đã thể hiện rõ vai trò và trách nhiệm trong các Ban chỉ đạo; tuyên truyền trong CNVC-LĐ; tham gia sắp xếp lại lao động, giải quyết chế độ cho lao động dôi dư theo qui định, đảm bảo việc làm và quyền lợi cho hàng trăm ngàn lao động ở những doanh nghiệp nhà nước phải sắp xếp lại.

Công tác thông tin, tuyên truyền về an toàn, vệ sinh lao động được đổi mới, đa dạng hoá dưới nhiều hình thức, mỗi năm có hàng trăm ngàn ấn phẩm được phát hành; hàng trăm cuộc thi tìm hiểu, toạ đàm, chương trình phát thanh, truyền hình, phóng sự về an toàn, vệ sinh lao động được thực hiện. Đặc biệt, Tuần lễ quốc gia về An toàn vệ sinh lao động - Phòng chống cháy nổ và Tuần lễ môi trường hàng năm đã trở thành ngày hội của đông đảo người lao động và người sử dụng lao động trong cả nước. Hoạt động huấn luyện an toàn, vệ sinh lao động đã có chuyển biến về nội dung, hình thức, phương pháp; hàng năm, các cấp công đoàn đã chủ trì hoặc phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức hàng trăm lớp cho hàng nghìn cán bộ công đoàn, cán bộ quản lý, an toàn vệ sinh viên.

Các phong trào thi đua yêu nước trong CNVC-LĐ có nhiều đổi mới cả nội dung, hình thức và biện pháp tổ chức thực hiện, có bước phát triển cả diện rộng và chiều sâu, làm cho thi đua thực sự là đòn bẩy, là động lực tinh thần to lớn, cổ vũ động viên đông đảo CNVC-LĐ phát huy tính tích cực, chủ động sáng tạo, tinh thần dám nghĩ, dám làm, kiên quyết khắc phục khó khăn, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Các phong trào “Lao động giỏi”, “Lao động sáng tạo”, “Giỏi việc nước, đảm việc nhà”, “Thi đua phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và phát triển nông thôn”, “Xanh - sạch - đẹp, Đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động”, “Trung thành - Sáng tạo - Tận tụy - Gương mẫu”… thu hút đông đảo CNVC-LĐ tham gia; tạo thành các phong trào hành động cách mạng sôi nổi, rộng khắp. Từ thực tiễn phong trào thi đua, xuất hiện nhiều tập thể anh hùng, cá nhân anh hùng, chiến sỹ thi đua, những điển hình tiên tiến xuất sắc; đã có hàng vạn sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, công trình, sản phẩm mới được thực hiện, làm lợi hàng ngàn tỷ đồng, mang lại hiệu quả kinh tế, xã hội to lớn.

Tuy nhiên, công tác tuyên truyền, vận động CNVC-LĐ trong những năm qua còn một số bất cập, chưa sát với yêu cầu cụ thể, đa dạng của từng loại hình cơ sở và người lao động và chỉ tập trung triển khai thực hiện ở khu vực cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp nhà nước. Công tác tuyên truyền về chính sách, pháp luật lao động, về công đoàn cho người lao động và người sử dụng lao động ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài chưa thực sự chủ động, tích cực nên kết quả đạt được rất hạn chế.

Hình thức tuyên truyền, vận động, giáo dục những bài chính trị cơ bản chưa thật phù hợp với điều kiện sống và làm việc của từng loại đối tượng CNVC-LĐ nên chưa đến được với số đông công nhân, lao động trực tiếp sản xuất và làm việc phân tán, lưu động, nhất là ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Việc nắm bắt diễn biến tư tưởng của người lao động chưa kịp thời.

Phong trào thi đua chủ yếu được phát động ở khu vực hành chính sự nghiệp, doanh nghiệp nhà nước và một số nơi chưa thiết thực, còn nặng về hình thức, hiệu quả còn thấp. Nội dung, hình thức vận động, tổ chức thi đua chưa phù hợp với điều kiện làm việc của đoàn viên, người lao động ở loại hình doanh nghiệp ngoài nhà nước và có vốn đầu tư nước ngoài. Chưa đi sâu tổng kết kinh nghiệm và nhân rộng điển hình tiên tiến, chưa coi trọng khuyến khích vật chất trong thi đua. Việc bình xét thi đua khen thưởng ở một số nơi còn nể nang, cảm tình, mang tính hình thức và bệnh thành tích, ít chú ý đến đối tượng là công nhân, lao động trực tiếp sản xuất, nên chưa thật sự phát huy tác dụng động viên, phát triển phong trào.

Sự phối hợp giữa công đoàn và cấp ủy Đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể trong công tác vận động quần chúng chưa được nhịp nhàng chặt chẽ, mới chỉ dừng lại ở bề nổi, trong khi nhiều doanh nghiệp còn chưa có tổ chức đảng, Đoàn thanh niên.

Giải pháp để Công đoàn nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động CNVC-LĐ:

1. Tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức của CNVC-LĐ

- Đổi mới hình thức, phương pháp tuyên truyền, giáo dục trong CNVC-LĐ. Nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, giáo dục về Đảng, giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn; về đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, chú trọng giáo dục truyền thống địa phương, ngành, doanh nghiệp… góp phần nâng cao trình độ chính trị, ý thức giai cấp và bản lĩnh chính trị, ý thức công dân, tinh thần dân tộc, gắn bó thiết tha với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc, với chế độ xã hội chủ nghĩa, ý chí vươn lên thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, tinh thần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, tinh thần đấu tranh xây dựng tác phong công nghiệp và kỷ luật lao động, lương tâm nghề nghiệp… cho CNVC-LĐ, nhất là công nhân, lao động trẻ, ở các khu công nghiệp, khu chế xuất, các tỉnh, thành phố lớn. Coi trọng nội dung tuyên truyền cho người lao động, người sử dụng lao động và các cấp chính quyền hiểu về pháp luật lao động, về tổ chức công đoàn và chủ trương công tác của công đoàn.

- Thường xuyên nắm tư tưởng, tâm trạng của CNVC-LĐ và những mâu thuẫn nảy sinh tại cơ sở, kịp thời tổ chức đối thoại, kiến nghị giải quyết và tham gia giải quyết trên cơ sở các qui định của pháp luật để ngăn ngừa tranh chấp lao động và đình công ảnh hưởng tới việc làm, đời sống, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người lao động, người sử dụng lao động và của nhà nước.

- Làm cho CNVC-LĐ thấy rõ âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hoà bình” và tuyên truyền phản động của các thế lực thù địch trong và ngoài nước. Nêu cao tinh thần cảnh giác, kiên quyết đấu tranh với các thủ đoạn kích động, gây mất ổn định chính trị, xã hội.

- Tổ chức có hiệu quả, rộng khắp, thiết thực và có chiều sâu cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” trong CNVC-LĐ, gắn chặt với nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng và cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí, chống suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống của cán bộ, đoàn viên, CNVC-LĐ.

- Tham gia bổ sung, sửa đổi, xây dựng chính sách đào tạo, đào tạo lại công nhân; chính sách khuyến khích, tạo điều kiện cho công nhân tự học tập nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp, ngoại ngữ; chính sách ưu tiên đào tạo bồi dưỡng những công nhân ưu tú, công nhân là người dân tộc thiểu số và nữ công nhân, chính sách phát triển cơ sở dạy nghề. Phát động và tổ chức sâu rộng trong CNVC-LĐ phong trào học tập nâng cao trình độ học vấn, chuyên môn, kỹ năng nghề nghiệp đáp ứng kịp thời yêu cầu phát triển đất nước, nhất là những ngành công nghiệp mới. Đưa các phong trào xây dựng đời sống văn hoá cơ sở và cuộc vận động “Xây dựng nếp sống văn hóa công nghiệp”; tích cực phòng chống tệ nạn ma tuý, mại dâm và đại dịch HIV/AIDS; tổ chức các hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao quần chúng tại cơ sở… đi vào chiều sâu, góp phần nâng cao đời sống tinh thần trong CNVC-LĐ.

- Nâng cao số lượng và chất lượng hoạt động các phương tiện thông tin đại chúng của công đoàn, bảo đảm cho các báo, tạp chí, nhà xuất bản, các chương trình truyền hình, phát thanh “Lao động và công đoàn”, bản tin, các trang thông tin điện tử của công đoàn… thực sự là tiếng nói của tổ chức công đoàn, là công cụ tuyên truyền quan trọng và là diễn đàn dân chủ của người lao động.

- Đổi mới tổ chức, tăng cường đầu tư, đẩy mạnh hơn nữa công tác nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn về giai cấp công nhân và công đoàn trong điều kiện mới, hướng vào giải đáp những vấn đề thực tiễn đặt ra. Qua đó cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn để đề ra chủ trương, giải pháp tập hợp, vận động công nhân viên chức, lao động trong tổ chức công đoàn.

- Vận động CNVC-LĐ tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tham gia cải cách hành chính trong hệ thống tổ chức công đoàn. Chăm lo bồi dưỡng, giới thiệu công nhân ưu tú cho Đảng xem xét bồi dưỡng kết nạp vào Đảng.

2. Tổ chức các cuộc vận động và phong trào thi đua yêu nước trong CNVC-LĐ

- Tổ chức sâu rộng các phong trào thi đua yêu nước trong CNVC-LĐ, trọng tâm là phong trào thi đua lao động giỏi, lao động sáng tạo, nhằm mục tiêu: Năng suất - chất lượng - hiệu quả, đảm bảo cạnh tranh thắng lợi vì sự phát triển bền vững của đất nước, đồng thời phát triển và nâng cao chất lượng các phong trào “Thi đua phục vụ công nghiệp hoá, hiện đại hoá nông nghiệp và phát triển nông thôn”, “Thi đua học tập nâng cao trình độ học vấn, nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển”, “Xanh - sạch - đẹp, đảm bảo an toàn, vệ sinh lao động”…

- Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua “Giỏi việc nước, đảm việc nhà” và phong trào “phụ nữ tích cực học tập, lao động, sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc”. Tổ chức các hoạt động tôn vinh nữ CNVC-LĐ tiêu biểu trong các lĩnh vực công tác và học tập, sản xuất kinh doanh… Đẩy mạnh các hoạt động xã hội trong nữ CNVC-LĐ, duy trì Quỹ “vì nữ công nhân, lao động nghèo”. Củng cố, kiện toàn và nâng cao năng lực hoạt động của Ban Nữ công, Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ các cấp.

- Chú trọng xây dựng và nhân rộng điển hình tiên tiến, gương người tốt, việc tốt trong CNVC-LĐ. Tổ chức các cuộc thi “Luyện tay nghề, thi thợ giỏi” từ cấp cơ sở, tôn vinh công nhân, lao động tiêu biểu có thành tích xuất sắc trong lao động, sản xuất.

- Tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng của tổ chức công đoàn theo hướng thiết thực, hiệu quả và thực chất, chống bệnh thành tích và bệnh hình thức trong thi đua, hạn chế khen thưởng tràn lan. Tăng cường phối hợp giữa các cấp công đoàn với các ngành, các địa phương trong chỉ đạo thi đua trên các công trình trọng điểm.

3. Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ công đoàn làm công tác tuyên giáo trong hệ thống công đoàn

- Không ngừng nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của cán bộ công đoàn cơ sở, để công đoàn thực sự là chỗ dựa vững chắc của công nhân tại doanh nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế, có sức hấp dẫn với người lao động và tạo được sự đồng tình, ủng hộ của người sử dụng lao động.

- Đổi mới nội dung chương trình, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công đoàn cơ sở, trọng tâm là chính sách, pháp luật lao động và kỹ năng tuyên truyên trong hoạt động công đoàn.

- Tăng cường cán bộ công đoàn chuyên trách tuyên giáo ở những doanh nghiệp có đông CNVC-LĐ. Phát triển số lượng và chất lượng cán bộ công đoàn chuyên trách ở doanh nghiệp ngoài nhà nước và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tương ứng với số lượng đoàn viên và công đoàn cơ sở ở khu vực này. Xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách bảo vệ cán bộ công đoàn cơ sở và chế độ phụ cấp trách nhiệm cho cán bộ công đoàn cơ sở.

- Củng cố, kiện toàn, nâng cao hiệu qủa hoạt động của cán bộ tuyên giáo và Ban Tuyên giáo các cấp công đoàn.